مرور رده
تاریخ تمدن بین النهرین باستان
منطقه جغرافیایی بین دو رود دجله و فرات وجود دارد به نام بینالنهرین. قسمت بیشتر این منطقه در کشور عراق قرار گرفته است . ایرانیان این منطقه را میان رودان مینامیدند و گرته برداری و (مزوپوتامیا) نام یونانی آن میباشد .میان رودان به خاطر داشتن تمدن های کهن و باستانی شهرت بالایی دارد .
جمشید
در اوستا پسر ویونگها است، نخستین کسی که هوم را مطابق آیین میفشارد و این سعادت به او میرسد که صاحب فرزندی به نام جم درخشان یا جمشید شود. جم شخصیتی است هندو ایرانی و بانام یِمه در هند نخستین کس از بیمرگان است که مرگ را برمیگزیند، راه مرگ…
تمورَث یا تخمورشب
تمورَث/تخمورشب(تخمه اورُپه)1در متنها معمولاً باصفت زیناوند (هوشیار) میآید. مدت فرمانروایی او را سی سال گفتهاند. او نیز با دیوها میجنگد و بر آنها چیره میشود. در اوستا آمده است که او از ایزد وَیو میخواهد که او را یاری کند تا بر اهریمن…
هوشنگ (هئوشیَنگه)
هوشنگ (هئوشیَنگه)1لقب او در اوستا پَرَداته2، است، به معنی «نخستین کسی که (برای حکومت) تعیین شده» که در پهلوی و فارسی بهصورت پیشداد در میآید و آغاز سلسلۀ پیشدادیان از اینجاست. در برخی از منتهای پهلوی هوشنگ و « وَئیکَرد » دو برادری هستند که…
فرزندان نخستین زوج بشر
شجرۀ نامۀ اعقاب مشیه و مشیانه اصل و مبدأ بسیاری از نژادهای گوناگون را دربر میگیرد. شا ای که در خونیرس و در ایران ویج اقامت کردند، نژاد ایرانیان را به وجود میآورند. باکمی تفاوت در متنها، این نژاد از زوجی است که سیامک – نَشاک نامیده…
نخستین زوج بشر
از نطفۀ گیومرث که بر زمین ریخته میشود پس از چهل سال شاخهای ریواس میروید که دارای دو ساق است و پانزده برگ. این پانزده برگ مطابق با سالهایی است که میشه1 و مشیانه2، نخستین زوج آدمی، در آن هنگام دارند. این دو همسان و هم بالایند. تنشان در…
یورش دوم اهریمن به دنیای نیکی
در پایان سه هزار دوم، یاران و همدستان اهریمن که از بیهوشی سرکردۀ خود در رنجند به ترغیب او میپردازند تا از این بیخبری به درآید. کوشش آنها وقتی به نتیجه میرسد که جِه یا جَهی، دیوزن، بهپیش میرود و اهریمن را به کارزار تشویق میکند. خطاب…
آفرینش مادی و پیش نمونههای گیتی
پس از بیهوشی اهریمن، اورمزد آفرینش گیتی را آغاز میکند. او از زمان بیکران زمان محدود یا کرانه مند را میآفریند تا در هنگام مناسب آفرینش را به حرکت درآورد و سپس آفرینش پدیدههای گیتی را آغاز کند. او در یک سال و در شش نوبت پیش نمونههای شش…
پایان دنیای نیکی و آغاز دنیای بدی
دورۀ پایانی سه هزار سال نخستین و آغاز سه هزار سال دوم، برخورد دو نیرو
در دنیای نیکی، اورمزد از همهچیز آگاه است و میداند که اهریمن و دنیای بدی وجود دارد؛ ولی اهریمن که مظهر نادانی مطلق است، در دنیای زشت خود از وجود دنیای اهورایی بیاطلاع…
دنیای تاریکیها و بدیها (قلمرو اهریمن)
آفرینش دیوان و موجودات اهریمنی بهوضوح آفرینش مینوی اورمزد و موجودات اهورایی، در اوستا و کتابهای پهلوی توصیف نشده است. نام دیوهای بسیاری در منتها آمده است، ولی آگاهی چندانی از آنها نمیتوان به دست آورد و گاهی تنها در حد یک نام است.…
زُروان، ایزد زمان
ایزد زمان است که شخصیت او را ابهامی فراگرفته است. برای پیروان کیش زروانی، خدایی است که سرشتی جاودانه و دوگانه دارد و دو برادرِ توأمانِ اورمزد و اهریمن را در بطن خود میپرورد.زروان در اوستا نام خدای کماهمیتی است، ولی در متنهای پهلوی که…
گوشورَن (گئوشوروَن)۴
ایزد نگاهدارنده و مینوی چهارپایان مفید و به روایتی روان گاو یکتا آفریده است. او وظیفه مراقبت از حیوانات مفید را درروی زمینبر عهده دارد. برخی او را مؤنث به شمار آوردهاند و ارتباطی میان او و ماه فرض کردهاند. وقتیکه گاو نخستین در حملۀ…
هوم (هئومه)۱
هوم که در دنیای مینوی ایزد است و در دنیای گیتی گیاه، دشمنان را دور میسازد، درمانبخش است و سرور گیاهان به شمار میآید. همتای هندی آن «سومه» است که هم گیاه است و هم خدا.هوم آسمانی را پسر اورمزد به شمار آوردهاند و او را موبدی آسمانی…
آذر ، آتش (آتُر)
ایزدی است که او را پسر اورمزد به شمار آوردهاند و آتش روشن نشانۀ مرئی حضور اورمزد است. تقدس و گرامی بود آتش ریشۀ کهن دارد. قرینۀ هندی خدای آتش، اَگنی است که در اسطورههای هندی رابط میان خدا و آدمیان است.در آیینهای زردشتی آتش مرکزیت…
وای (وَیو)۲
تجسمی است ازفضا و همچنین از باد، بادی که در ابر بارانزا زندگی میآورد و در طوفان، مرگ. او یکی از اسرار امیز ترین خدایان هندو ایرانی است.در هند باستان او را برآمده از نَفَس غول جهانی میدانند که دنیا از بدن او ساختهشده است. در ایران، هم…
دین (دئِنا)
ایزد بانویی که مظهر وجدان است و به آدمیان نیرو میدهد که راه اهورایی را برگزینند. او را دختر اورمزد و سپندارمد و خواهر ایزد اشی به شمار آوردهاند. نقش اساسی او بر پل چینود است. زمانی که روان، داوری انجامین خود را در حوض مهر و رَشن و سروش…