تخت جمشید در حال متلاشی شدن
“ایرانی ساخت، اسکندر سوزاند، قاجار فروخت، آخوند با خاک یکسان کرد”
آیا این عنوانی خواهد بود که نسلهای آینده در کتابهای تاریخ خود در مورد تخت جمشید خواهند خواند؟ آیا تخت جمشید تا سده های بعد متلاشی خواهد شد ؟
به گزارش گزارشگر مهر در شیراز، نفوذ آب باران در بخشهای گوناگون تخت جمشید و ایجاد نم شدید در بنا موجب شده است که هر ساله سنگهای دو هزار و پانصد ساله این بنای ملی و تاریخی متلاشی شوند. عدم اجرای راهکارهای مناسب برای هدایت آب باران در تخت جمشید باعث شده است که هر ساله با شروع بارندگیها، محوطه های گوناگون این بنا به استخرهای بزرگی تبدیل که در نهایت منجر به متلاشی شدن سنگها و نابودی کلی تخت جمشید شود.
این امر باعث شده که کارشناسان بر این نکته تاکید کنند که به رغم اینکه تا به حال کُنشی برای نم زدایی و جلوگیری از نابودی بنا انجام نپذیرفته است، اکنون خطر بزرگی بر اثر رخنه نم درتختگاه تخت جمشید، این بنای با ارزش را تهدید می کند که به مرور زمان و با گذشت سالهای متمادی و رخنه نم بیشتر در سنگها و پی بناهای موجود روندنابودی سریعتر آن می شود.
آثار ورقه شدن، رویش نمک در سطح سنگ نگاره ها و ویرانی آن
یک کارشناس میراث فرهنگی در خصوص وضعیت آب باران و ایجاد رطوبت در بنای تاریخی تخت جمشید در گفتگو با خبرنگار مهر به تشریح روند ایجاد این رطوبت و گلسنگها در این بنا پرداخت.
این کارشناس گفت: بارش باران در منطقه تخت جمشید زیاد است و آب در سطح حیاطها، داخل کاخ ها و در خیابانها و جای جای این صفه که حدود ۱۲۵ هزار متر مربع است جمع می شود و چون این بناها شیب بندی مناسبی ندارند و انشعابهای فرعی راه آب در این بناها ایجاد نشده ، آب باران در مناطق پست جمع می شود و به دلیل اینکه پی بناها در اکثر نقاط صفه از خاک وشن و سنگهای دوریز پر شده به راحتی آب در آنها نفوذ کرده و به آب انبارهای زیرزمینی تبدیل می شود.
متلاشی شدن سنگ گل سر ستون در کاخ سَد ستون بر اثر یخ بر شدن و دیگر عوامل نم زدگی
وی ادامه داد: این آب انبارها در تمام طول سال به خاطر اینکه راه خروجی ندارند، ماندگار هستند و از راههای مختلفی در سنگهای دیواره ها و بناهای موجود نفوذ می کنند و معمولاً اثرات رطوبت درتمام صفه در فصلهای مختلف حتی تابستان قابل مشاهده است.
این کارشناس ادامه داد: آب گردآمده از باران که از قسمت شمال شرقی صفه از کوه رحمت به پایین سرازیر می شود نیز به آب انبارهای زیرزمینی اضافه می شود، مقدار کمی از این آبها بخار و مقداری نیز از طریق کانالهای آبروهای زیرزمینی به تازگی به بیرون صفه هدایت می شوند اما قسمت اعظمی از آبها در پی بناها نفوذ کرده و در تمام طول سال اثرات مستقیمی بر سنگهای دو هزار و پانسد ساله تخت جمشید می گذارند.
لایه رویی نگاره برجسته در اثر نم بکلی از بین رفته است
وی با بیان اینکه در بعضی قسمتهای تخت جمشید در دیوارهای اصلی صفه شاهد رطوبت زیادی هستیم، افزود: آبروهای اصلی صفه در تمام طول سال رطوبت خاصی دارند و چنان بخار آب در آنها وجود دارد که نفس را تنگ می کند به طوریکه دیوارهای این آبروها همیشه خیس هستند و فقط قستهایی از این آبروها که در سطح بالاتری از صفه قرار می گیرند، رطوبت کمتری در آنها وجود دارد.
شنهای ریخته شده در محوطه باعث نفوذ آب می شود
این کارشناس اضافه کرد: شن و سنگ ریزه هایی که در محوطه صفه تخت جمشید ریخته شده تا از گل آلود شدن آثارجلوگیری کند و عبور و مرور بازدیدکنندگان در فصل زمستان راحت تر باشد یکی از عاملهای مهم جمع شدن آب و نفوذ در پی صفه به شمار می روند و اگر انشعابهای کوچکی از آبروها هم در سطح صفه تخت جمشید ساخته شود تا آب باران را جمع آوری کند، اگر درپوشهای مناسبی نداشته باشد به وسیله این شنها پر می شوند و راه جریان آب را می گیرند.
ته ستونی در کاخ سَد ستون بر اثر یخ بر شدن به این صورت متلاشی شده است
وی ادامه داد: دیوارهای خشتی مجموعه تخت جمشید هم که در کنار آثار سنگی قرار دارند باعث نفوذ سریعتر رطوبت از پائین به این آثار می شوند و اضمحلال سنگها را سریعتر و تکمیل تر می کنند.
این کارشناس گفت: در بنای خزانه و قسمت جنوب شرقی کاخ [بنایی که باشتباه آنرا حرمسرا میخوانند] هیچگونه راه خروج آب وجود ندارد، چه در سطح و چه در پی بنا همچون استخر بزرگی است چنانکه در طول سال شاهد متلاشی شدن این آثار سنگی هستیم.
آثار شوره زدگی بر اثر نمکی که از سنگ خارج شده و مربوط به نم بیش از اندازه است
وی با اشاره به اینکه هر سال تعداد زیادی از این آثار متلاشی می شود و از زمان خاکبرداری این بناها تاکنون هیچگونه راهکاری برای خارج کردن به موقع این آبها انجام گرفته، عنوان کرد: مسئله مهم رطوبت است، رطوبتی که با خود آلاینده های شیمیایی مختلفی دارد، رطوبتی که آمدنش سفیر اضمحلال فساد تدریجی و متلاشی شدن سنگهای بجا مانده از تمدن بزرگ ایران است.
این کارشناس بیان کرد: راه حل هایی جهت حفاظت از بناها در مقابل رطوبت در تخت جشمید اجرا شده مانند سایبان فلزی بر روی پلکان شرقی کاخ آپادانا و پلکان شمالی کاخ شورا، ایجاد کانال هواکش پشت پلکان شرقی کاخ آپادانا، ایجاد سایبان فلزی بر روی نقش برجسته بار عام در بنای خزانه و ایجاد کانال هوا در پشت این اثر، لایروبی آبروهای اصلی صفه تخت جمشید در سالهای ۱۳۸۱ و ۱۳۸۴ که البته هنوز راه اصلی خروجی این آبروها باز نشده که قرار است انجام شود.
آثار خوردگی سنگ بر اثر یخ بر شدن در زمستان
وی خاطرنشان کرد: در پی بررسیهای مکرر بر روی صفه تخت جمشید راهکارهایی که جهت جلوگیری و کم کردن اثرات رطوبت در آثار تاریخی مذکور می توان به کار گرفت در چند بخش می توان مورد توجه قرار داد که شامل ایجاد انشعابهای کوچک آبروهای سطحی در محوطه هایی که پست تر هستند به صورتی که آب جمع آوری شده را به کانالهای اصلی آبروهای زیرزمینی هدایت کنند، شیب بندی محوطه های بناها به صورتی که آب به داخل انشعابهای فرعی آبروها جمع شود، باز کردن و لایروبی راه اصلی خروجی آبروهای زیرزمینی تخت جمشید به خارج از صفه ، ایجاد راه آب مناسب جهت خروج آبهای جمع شده در بنای خزانه و کاخ دروازه ملل و قسمت جنوبی شرقی بنای حرمسرا و دیگر قسمتهای آبگیرصفه که تا به حال هیچگونه اقدامی برای خروج آبهای این قسمتها نشده، جداسازی و ایجاد درزهایی بین دیوارهای خشتی وسنگی بناها به طریقی که هیچگونه ارتباطی با یکدیگر نداشته باشند و… البته این روشها بسیار دشوار ولی ثمر بخش است.
این کارشناس میراث فرهنگی عنوان کرد: در تخت جمشید گروهی متشکل از چهار نفر کارشناس در رشته های مرمت، زمین شناس و کارشناس گروه حفاظت و مرمت را تشکیل می دهند اما متاسفانه از زمانی که این کارشناسان وارد فاز اجرایی کار شده اند آثار تاریخی تخت جمشید بیشتر در معرض خطر قرار گرفته زیرا این کارشناسان صرفا دروس تئوری را یاد گرفته اند و وقتی آنها را به کار می بندند متاسفانه نتیجه خوبی نمی دهد و این امر در موضوعاتی نظیر شکسته شدن سنگ جان پناه کاخ سه دروازه که به تعداد قطعات زیادی تبدیل شد و با چسب سنگ به هم وصل شد را می توان مشاهده کرد.
وی با اشاره به اینکه شوربختانه هنوز روشهای مدرن و بین المللی در تخت جمشید مورد بکار گرفته نشده است، افزود: با از بین بردن و یا کم کردن رطوبت در آثار تاریخی تخت جمشید می توان اقدام بزرگی در جهت رفع اضمحلال این آثار برداشت به گونه ای که به جرأت می توان گفت اگر این امر صورت پذیرد، ریشه نابودی این آثار را خشکانده ایم.
این کارشناس بیان کرد: می توان گفت رطوبت منبع ایجاد گلسنگ است از این رو باید به صورت خاص به این امر توجه کرد و رطوبت را خشکاند چراکه تمام عوامل خاص و عموم فسادهای تدریجی در سنگهای تاریخی تخت جمشید از رطوبت نشأت می گیرد.
وی تصریح کرد: درست است که تمام این اتفاقات که در تخت جمشید بر روی سنگ های تاریخی بی مانند رخ می دهد اثرات ناشی از هوازدگی است اما عامل مهم آن نیز بی تجربگی یا به بیان بهتر کمبود اطلاعات لازم توسط کارشناسان امر در گروه حفاظت و مرمت بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد ومدیریت داخلی این آثار به شمار می رود که مانع می شود بهترین مرمتکاران که هر کدام بین ۱۸ تا ۱۰ سال سابقه کار در همه جای ایران را دارند، وارد کار شده و از مسائلی چون دفع رطوبت آبهای سطحی که باعث یخ بر شدن، تورق سطوح سنگهایی که هر کدام نقوش برجسته های بی نظیری دارند، شوره زدن و جدا شدن لایه سطحی سنگ، تغییر رنگ سطوح بر اثر رشد انواع مختلف گلسنگ بر اثررطوبت و چندین و چند عامل مهم دیگر را پیشگیری کنند.
یکی از دیگر عوامل نم بالای بیش از اندازه، افزایش آبهای زیر زمینی بر اثر ساخت سد سیوند میباشد. “کانون پژوهشهای ایران باستان“، تنی چند از باستانشناسان و سازمانهای فرهنگی از جمله “کمیته نجات پاسارگاد” پیش از ساخت این سد شوم توسط جمهوری اسلامی هشدار داده و اعلام کرده بودند که برنامه اصلی برای ساخت این سد، نابودی پاسارگاد و تخت جمشید در دراز مدت است که ملت ایران امروز شاهد آن هستند.
سرچشمه گزارش: مهر
باز ویرایش در ۲۸ مهر ۹۰: تاریخ ما – انی کاظمی
دریغ از ایران که ویران شود کنام پلنگان و شیران شود
کاش مابقی آثار به جا مانده هم می فروختند اینجوری لااقل در موزه های دنیا حفظ میشد ، حداقل اروپایی ها بیشتر از ما به میراث فرنگی اهمیت میدن .
تضعیف حکومت هخامنشیان پس از پادشاهی خشایار شاه بدست استر و مردخای یهودی و در نتیجه ان حمله اسکندر به ایران و به اتش کشیدن تخت جمشید شروع این فاجعه بود که تا حال ادامه دارد.در حالیکه قبر استر و مردخای در همدان زیارتگاه است و بشدت تحت مراقبت میباشد ,مقبره کورش و تخت جمشید باید نابود شود تا از یادها برود؟آیا عمدی در کار است؟
بله کاملا عمدی و برنامه ریزی شده است.
افسوس هزاران افسوس ای وای من
درود
فقط در این جور موارد باید افسوس خورد
در کشورهای دیگر برای خود تمدن درست میکنند اما در کشور ما افسوس خودمان هم به خودمان رحم نمیکنیم و ایرانی بودن خود را کتمان و تمدنمان را نابود میکنیم افسوس…..
در این زمانه ی بی های و هوی لال پرست/خوشا به حال کلاغان قیل و قال پرست/چگونه شرح دهم لحظه لحظه ی خود را / برای این همه نا مردم زوال پرست/ به شب نشینی خرچنگهای مردابی/چگونه رقص کند ماهی زلال پرست/رسیده ها، چه غریب و نچیده می افتد/ به پای هرز علفهای باغ کال پرست/رسیده ام به کمالی که جز انالحق نیست /کمال را برای من کمال پرست/هنوزم زنده ام و زنده بودنم خاریست/ به چشم تنگی نا مردم زوال پرست/
من و تو زنده بمونیم یه روزی میتونیم……
ولی حالا حبیب هم رفت…
in dolat be chi ahamiyat md ke be mirase bastaniye maa ahamiyat bede?
واقعا باعث تاسفه که اینا اینجور داغون بشن. بعد برن مسجد و حوضه علمیه بسازن
بسیار متاسفم
حوزه نه حوضه D:
هر جای دنیا بود هر سال بوجه دولت قسمتیش اختصاص داده میشد به حفظ ونگهداری تخت جمشید نه برای حوضه علمیه
سلام….ربطی به اهمیت دادن یا ندادن نداره…..فقط کافی هر متخصصی سر کار خودش بره اونوقت میبینی که یک نانوای عاشق قد یک دانشمند ناسا فعالیت میکنه……اگر دانشجویان و استادان باستان شناسی و تاریخ و تمدن و مدیران گردشگری با عشق کار کنن هیچوقت به اینجا نمیرسیم…..فقط تخت جمشید نیست که داره آسیب میبینه…..بهتره نگاهی به مساجد قدیمی عصر صفوی در اصفهان هم نگاهی بندازین و ببینین که برای فرد غیر متخصص مسجد و تخت جمشید تفاوتی نمیکنه…چون قرار نیست دلش برای ایران و ایرانی بسوزه…..
یاعلی
درود بر تمامی دوستداران ایران زمین. ارگ بم نیز پس از حادثه زلزله به کلی ویران شد و تاکنون پس از سپری شدن ۹سال از رخداد زلزله فقط مقدار کمی از آن بازسازی شده . این بنا که بعنوان بزرگترین بنای خشت و گل جهان شناخته شده است بدون توجه به هشدارهای جهانی جهت بازسازی مجدد آن ، کم کم رو به فراموشی می رود
فقط می شه سکوت کرد.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
کشورم را میسازم.
با همین دستهایم.
ایران را باید ایرانی بسازد اگر ایرانی هستی شروع کن.
به نظر میرسه نظام حاکم ایران داره با سیاست و به تدریج, تاریخ قبل از اسلام مربوط به ایرانو حذف میکنه.گویا از دید آقایون چند هزار سال تاریخ و تمدن ایران و ایرانی,قبل از اسلام هیچی نیستو ایران با ورود اسلام صاحب تمدن و شوکت و شکوه شده!!شایدم از نظر سران مسلمون (!) مملکت,تاریخ مربوط به ۲۵۰۰ سال پادشاهی ایران بدآموزی داره(!)پادشاهی؟!!!استغفرالله!!. کافیه توجهی که به حفظ و مرمت عمارت های اسلامی و مساجد میشه را با چگونگی حفظ آثاری همچون تخت جمشید و سایر آثار قبل از اسلام مقایسه کنیم. ولی واقعا عرب زدگی هم حدی داره.دینمون رو فروختیم… مطالعه بیشتر »
سلام واقعا جا تاسفه که ما آثار چندهزار سالمون درحال خراب شدن باشه و کسی از مسولین به فکر نباشن حالا اگه حوزه علمیه یا مسجد جامع یک آجر ازش کم بشه از تمام مردم پول میگرین !
ای کاش قدر میراثمان را گرامی می داشتیم
آنی خان بی نهایت متتتتتتتتتتتتتتتتتتتشششششششششککککککککررررررمممممممممم
براوووووووووووووووو
تو خودت نمره بیستی تو مثل هیچ کسی نیستی
😀
فقط میشه افسوس خورد.
لطفن به سایته ما هم سری بزنید . اون جا هم کلی مطالبه تاریخی هست . sarzaminparsian.net
خوشم میاد که چیز حالیدس .باریکلا
خوشم میاد که چیز حالیدس مریلا جان.باریکلا
rafte budam kermanshah.naghsh bar jasteye belash ke maale doreye ashkani hast ro didam na moraghebati na ye sauyebuni bezanan barash hich!rafte rafte ham dare nabud mshe.hala hamun jaa khylikhub daran karvansaraye shah abasio maremat mikonan!
masalan ke chi beshe?nemidunam khob zadane ye saye bun vase un naghsh barjasteye belash ke az maremate karvansara rahat tare?vase ye naghsh barjaste ye saye bun nemizanan unvaght biyan be takhte jamshid ahamiyat bedan!nagid agha kofre!!!!
بابا فارسی بنویسین دگه چشمون کور شد!
باعث تاسف ماست که فقط اسم ایرانی را یدک میکشیم در حالی که گذشته امون و تنها نشانه های باقی مونده از نژاد اریایی و قدرتمون در حاله از بین رفتن و ما هیچ کاری انجام نمیدیم جز شعار دادن
دمت گرم حرف دلمو زدی
من فقط یه سوال دارم.چرا ۲۵۰۰ سال تخت جمشید هیچیش نشد و از این بلاها سرش نیومد (گلسنگ و …) در صورتی که تو این ۲۵۰۰ سال هیچ ترمیم و حفاظت خاصی روش انجام نشده بود .اما حالا که آقایان به ظاهر دارند ترمیمش می کنن این بلا سرش اومده؟ آیا این مشکوک نیست؟ به نظر می رسه این حرامی ها به بهانه ترمیم ،عمدا دارند تخت جمشیدو نابود می کنن و ترمیم بهانس… آری اینها اول انقلاب می خواستند با بیل و بلدوزر تخت جمشیدو خراب کنن که دیدن نمی شه.بنابراین نشستن فکر کردن ببینن چجوری خرابش کنن که… مطالعه بیشتر »
اگه از مردم هم پول بگیرند یه پاپاسی هم خرج بازسازی نمیکنند میریزن
توی جیب خودشون.
برای حکومت کردن بر سایر ملل اول باید هویت ملی یشان را گرفت(وینسون چرچیل)/////اگه این وضعیت وجود داره دلیلش همینه// برا کسانی که حتی اگر متاسفانه ایرانی هم باشن اما اینو خوب یاد گرفتن..
اما نباید نقش خود مردم هم از نظر دور نگه داریم..حکومت هارو مردم میسازن
با سلام ۱-عکس های گرفته شده از سنگ هایی که با هم مقایسه شده‌اند؛ عکس تاریخ جدید و قدیم عکس یک سنگ نیست و نوع سنگ عکس جدید و قدیم متفاوت است و تراش سنگ قدیم و جدید متفاوت است. ۲- تنها عکس قدیم و جدید مقایسه شده که یک سنگ است، در آن عکس نیز نیرنگ بکار رفته و یک قسمت سالم سنگ با قسمت تخریب شده همان سنگ مقایسه شده. ۳- عکس سنگهای تخریب شده، از قبل به همین شکل بوده و تخریب مربوطه طی ۲۵۰۰ سال پیش آمده و در طی چند سال اخیر نبوده، و عکس… مطالعه بیشتر »