او به دين مي‌كاست و آمد و شد وي در حرامخانه بر رفتن به هيكل افزوني مي‌يافت. وقايع‌نگاران تورات، از اينكه سليمان، بنابر زندوستي، قربانگاههايي براي خدايان بيگانه ساخته و زنان خارجي وي در آنجاها به عبادت پرداخته‌اند، بسيار وي را ملامت كرده و هرگز بيطرفي فلسفي- و شايد سياسي- وي را، در برابر خدايان مختلف، قابل بخشيدن ندانسته‌اند. ملت اسرائيل به حكمت سليمان به چشم احترام مي‌نگريست، ولي در اينكه او خود را مركز همة كارها قرار داده بود نسبت به وي حالت شك و ترديدي داشت. در ساختن هيكل و كاخ، جان و مال فراوان صرف شده بود؛ سازندگان اين بناها به همان چشمي به آنها نظر مي‌كردند كه كارگران اهرام مصر به‌آن اهرام مي‌نگريستند. نگاهداري آن بناها مستلزم اين بود كه ماليات فراوان از مردم گرفته شود، و تا كنون هيچ حكومتي نتوانسته است كاري كند كه مردم پرداختن ماليات را دوست داشته باشند. در آن هنگام كه سليمان از دنيا رفت، شيرة قوم اسرائيل كشيده شد و طبقه‌اي از كارگران فقير و بيكار و ناراضي برجاي مانده بود كه كاري نداشتند؛ رنج فراواني كه اين طبقه را مي‌آزرد سبب آن شد كه دين جنگي يهوه به صورت دين سوسياليستي انبياي بني‌اسرائيل درآيد.

ii – خداي جنگاوران

چندخدايي-يهوه- اعتقاد به بزرگترين خدا- خصايص دين عبراني- انديشة گناه- قرباني- ختنه‌كردن- روحانيت- خدايان عجيب

پس از انتشار كتاب شريعت ]= اسفار پنجگانة تورات[ ، ساختمان اورشليم مهمترين حادثة داستان حماسي قوم يهود به شمار مي‌رود. آن معبد تنها خانة يهوه نبود، بلكه عنوان مركز روحاني يهود، پايتخت آن قوم، و وسيلة انتقال سنن و آداب ايشان را داشت، و همچون منار يادگاري بود كه، در طي قرنها سرگرداني بر روي زمين، پيوسته يهوديان به آن نظر داشته‌اند. از اين گذشته، در بالا بردن سطح دين عبراني، و رساندن آن از درجة يك شرك ابتدايي به درجة يك ايمان بيگذشت و راسخ سهم بزرگي داشته، و خود اين ايمان نيز يكي از عقايد خلاق تاريخ بشريت به شمار مي‌رود.

يهوديان، در آغاز پيدايش خود بر صحنة تاريخ، بدويان بيابانگردي بودند كه از اجنة هوا مي‌ترسيدند و سنگ و چهارپا و گوسفند وارواح غارها و تپه‌ها را مي‌‌پرستيدند. هرگز از پرستش گاو و گوسفند وبره غافل نماندند؛ حضرت موسي، چنانكه مي‌دانيم، نتوانست عادت «گوسالة طلايي» پرستيدن را، بتمامي، از ميان قوم خود ريشه‌كن كند، زيرا عبادت و تقديس مصريان نسبت به گاو نر هنوز از يادها نرفته بود، و مدتهاي دراز اين جانور نيرومند علفخوار رمز يهوه به شمار مي‌رفت. در سفر خروج (32 . 25 –28) مي‌خوانيم كه چگونه