را به صورت اول خود مي‌دوزند. چون اين كارها انجام شد، نعش را مدت هفتاد روز در حمامي از نترون قرار مي‌دهند، و اين حد قانوني است كه كسي نبايد از آن تجاوز كند. پس از اين مدت، مرده را از حمام بيرون مي‌آورند و مي‌شويند و با نوارهاي پارچه‌اي آغشته به موم آن را نوار پيچ مي‌كنند، و اين نوارها را با قشري از صمغ مخصوصي مي‌‌پوشانند كه مصريان آن را معمولا به جاي سريشم به كار مي‌برند. چون اين كارها تمام شد، صاحبان مرده جسد مردة خود را مي‌گيرند و براي آن تابوتي از چوب، به صورت انسان، مي‌سازند و مرده را در آن مي‌گذارند و، پس از آنكه در تابوت را محكم بستند، آن را در لحد به صورتي قرار مي‌دهند كه ايستاده و به ديوار تكيه داده باشد. با اين خرجهاي سنگين است كه اجساد مردگان خود را، براي محفوظ ماندن، موميايي مي‌كنند.

يك ضرب‌المثل مصري مي‌گويد كه: «همة عالم از زمان مي‌ترسد ولي خود زمان از اهرام ترس دارد.» با وجود اين، از ارتفاع هرم خوفو، با گذشت زمان، شش متر كاسته شده و تمام پوشش مرمرين آن از بين رفته است. شايد زمان به اين هرم تنها مهلت بيشتري داده باشد. در كنار اين هرم بزرگ، هرم خفرع قرار دارد كه اندكي از آن كوچكتر است، ولي هنوز نوك آن را پوششي از سنگ خارا، كه پيش از اين تمام آن را فرا گرفته بود، مي‌پوشاند. هرم حقير جانشين خفرع، يعني منكورع ، كمي آن طرفتر جاي دارد و آن را ديگر سنگ خارا نپوشانده، بلكه پوشش آن ورقه‌اي از آجر است، و شايد اين خود علامت آن بوده باشد كه در آن هنگام كه شاه اين هرم را مي‌ساخته دورة سلطنت قديم در شرف زوال بوده است. مجمسه‌هاي منكورع كه به دست ما افتاده اين شاه را ظريفتر و كم نيروتر از خفرع نشان مي‌دهد. تمدن نيز، مانند زندگي، هر چه را به حد كمال مي‌رساند و از ميان مي‌برد. شايد خوشگذراني و تجمل و ملايم شدن اخلاق و آداب، در آن زمان هم، سبب آن بوده است كه مردم خواهان صلح باشند و از جنگ بيزار شوند. ناگهان شخصيت تازه‌اي پيدا شد و تخت و تاج منكورع را گرفت و سلسلة سازندگان اهرام را منقرض كرد.

4- دورة سلطنت ميانه

عصر ملوك‌الطوايفي- سلسلة دوازدهم- تسلط هيكسوسها

هيچ سرزميني به اندازة مصر به خود شاه نديده است. تاريخ، اين شاهان را به صورت سلسله‌هايي درآورده كه شاهان يك سلسله، همه، از يك تخمه يا از يك خانواده‌اند، ولي با