اقتصادي حايز اهميت مي‌باشد. «اگر كسي در حين دزدي دستگير شود، محكوم به اعدام خواهد شد. اگر دزد دستگير نشود، مرد دزد زده بايد، در برابر خدا، صورت تفصيلي آنچه را از وي دزديده‌اند بازگويد، و شهري كه دزدي در آن واقع شده، يا حاكم ناحية خارج شهر، بايد تاوان خسارت وي را بدهد. اگر دزدي منجر به كشته شدن صاحب مال شود، شهر و حاكم بايد يك «مينا» (000،40 ريال) به ورثة مقتول بپردازند». آيا كدام شهر جديد امروز است كه در آن حسن اداره به اندازه‌اي رسيده باشد كه تاوان جرمي را كه به سبب اهمال آن پيش آمده بپردازد؟ آيا براستي قانون، از زمان حموربي به اين طرف، ترقي كرده، يا تنها آن بوده است كه افزونتر و پيچيده‌تر شده است؟

iv – خدايان بابل

دين و دولت- وظايف و اقتدارات كاهنان- خرده خدايان- مردوك- عشتر- داستانهاي بابلي دربارة‌ آفرينش و طوفان- عشق‌ورزي عشتر و تموز- فرودآمدن عشتر به دوزخ- مرگ تموز و رستاخيز وي- آداب و شعاير ديني- سرودهاي توبه- گناه- سحر- خرافات

آنچه قدرت شخص شاه را محدود مي‌كرد تنها قانون و طبقة اشراف نبود، بلكه طبقة كاهنان نيز مانعي در برابر قدرت مطلقة شاه به شمار مي‌رفت؛ چه شاه از لحاظ قانوني عنوان عامل و وكيل خداي شهر را داشت. ماليات به نام خدا گرفته مي‌شد و، به صورت مستقيم يا از راههاي انحرافي، به خزانة معابد ريخته مي‌شد. شاه هنگامي در چشم مردم عنوان حقيقي سلطنت را پيدا مي‌كرد كه كاهنان لباس قدرت را بر او بپوشانند و «دست بل را بگيرد» و صورت مردوك را، در موكب باشكوهي، با خود در خيابانهاي شهر بگرداند. در اين گونه جشنها، لباس روحاني مي‌پوشيد و اين، خود، نشانة وحدت دين و دولت به شمار مي‌رفت، و شايد علامت آن بود كه سلطنت ريشة ديني و آسماني دارد. گرداگرد تخت سلطنت آثار و مظاهر فوق‌الطبيعه مشاهده مي‌شد؛ اين، خود، سبب آن بود كه خروج بر پادشاه بزرگترين كفرها باشد، و كسي كه به اين كار جسارت ورزد، علاوه بر آنكه سرخود را از دست مي‌دهد، به زيان از دست دادن روح نيز گرفتار شود؛ حتي حموربي بزرگ نيز قوانين خود را از خدا گرفته بود. از زمان «پاتسي»ها يا كاهن- شاهان سومري، تا زمان تاجگذاري بختنصر به دست كاهنان، در هر حال، بابل دولتي ديني و پيوسته «در زير فرمان كاهنان» بود.

در نسلهاي متوالي، كه گناهكاران، براي آسايش خاطر، مال خويش را با خدايان تقسيم مي‌كردند، ثروت معابد پيوسته رو به افزايش بود. شاهان نيز، كه خود را نيازمند آمرزش خدايان مي‌دانستند، پرستشگاههاي معتبر مي‌ساختند و اثاثه و بنده و مواد غذايي براي آنها فراهم مي‌آوردند؛ زمينهاي بزرگي را بر آنها وقف مي‌كردند؛ و هر ساله بخشي از درآمد