گردنبند و بازوبند و گوشواره خود را مي‌آراستند. با حملة پارسيان عزت نفس مردم بابل يكباره از ميان رفت و ضبط نفس و شرم از كارهاي زشت نيز بكلي نابود شد. عادت فسق و فجور به همة خانواده‌ها راه يافت؛ زنان خانواده‌هاي بزرگ نيز خودنمايي و آراستن و پيراستن خود را، چنانكه عدة بيشتري از مردم از جمال آنها بهره‌مند شوند و لذت ببرند، از آداب و تعارفات عادي مي‌پنداشتند. اگر روا باشد كه گفتة هرودوت را در اين خصوص باور كنيم، وي چنين مي‌گويد: «هر مردي كه دچار تنگدستي مي‌شد، دختران خود را براي فسق و فجور در معرض عموم قرار مي‌داد تا از اين راه پول به دست آورد.» كوپنتوس كورتيوس (42 ميلادي) چنين نوشته است: «هيچ چيز از اخلاق مردم اين شهر شگفت‌انگيزتر نيست، و در هيچ جاي ديگر اين اندازه براي استفاده از لذتهاي شهواني وسيله فراهم نيامده.» در آن هنگام كه معابد ثروتمند شد، اخلاق عمومي رو به فساد رفت. مردم بابل، كه در خوشگذرانيها غرق شده بودند، با كمال رضاي خاطر به فرمانبرداري شهر خود از كاسيها و آشوريان و ايرانيان و يونانيان گردن نهادند.

vi- چيزنويسي و ادبيات

خط ميخي – گشودن رموز آن – زبان – ادبيات – حماسة گيلگمش

آيا زندگي قديم مردم بابل، كه پر از شهوتراني و ديدنداري و توجه به بازرگاني بوده، به وسيلة ادبيات يا هنر رنگ جاوداني پيدا مي‌كرده يا نه؟ شايد چنين بوده است، چه از آثار پراكنده و ناچيز بابلي، كه اقيانوس زمان از دل خود بيرون ريخته، نمي‌توانيم براي آن مدنيت حكم قطعي صادر كنيم. اين بازمانده‌هاي متفرق بيشتر به مسائل نماز و دعا و جادو و بازرگاني ارتباط دارد و، از لحاظ ادبي، با آنچه از مصر و فلسطين بر جاي مانده به هيچ‌وجه قابل مقايسه نيست؛ از اين حيث، وضع آثار بازماندة بابل با آثار بازماندة پارس و آشور شباهت دارد. نمي‌توان گفت كه آيا اين كمي اسناد نتيجة پيشامدها و خرابيهاست يا براستي بابل از اين بابت فقير بوده و آثار ادبي نداشته است؛ آنچه ماية امتياز بابل است، همان مؤلفات كتبي مربوط به قانون و تجارت است.

با وجود اين، تعداد منشيها در شهر بابل، كه مخلوطي از همة نژادها در آن به سر مي‌بردند، از تعداد منشيهاي شهر ممفيس و طيوه كمتر نبوده است؛ هنر منشيگري هنوز در آغاز پيدايش خود بود؛ هركس به آن مي‌پرداخت در اجتماع مقامي پيدا مي‌كرد، و از اين راه مي‌توانست به مناصب دولتي يا روحاني برسد. به همين جهت، منشيها از هر فرصتي براي نماياندن كارها و خدمات بزرگ خويش استفاده مي‌كردند، و مخصوصا اين قبيل عناوين را بر مهرهاي استوانه‌اي خويش مي‌نوشتند. اين درست شبيه است به كاري كه دانشمندان مسيحي تا همين