هيچ يك از صورتگران ژاپني در انتخاب موضوعات خاص ژاپن و ابراز ذوق و لطافت ژاپني به گرد او نرسيده‌اند.

آخرين نحلة نقاشي ژاپني كه جنبة تاريخي دارد، در قرن هجدهم، به وسيلة مارويامي اوك‌يو در كيوتو برپا شد. اوك‌يو، كه وابستة مردم بود و از نقاشي اروپايي اطلاعاتي داشت، تصميم گرفت كه، برخلاف عرف هنري ژاپن، ايدئاليسم و امپرسيونيسم را ترك گويد و مطابق واقع‌پردازي (رئاليسم)، مناظر سادة زندگي روزانه را نقاشي كند. به نگاشتن تصويرهاي جانوران سخت مايل بود، و از اين رو جانوران بسيار درخانة خود نگاه مي‌داشت. گويند: تصويري از گراز كشيد و به صيادان نشان داد. به او گفتند كه گراز مصور او مرده به نظر مي‌آيد. دل نگران شد و چندان در آن دست برد تا سرانجام صيادان تصديق كردند كه گراز او خفته است، نه مرده! چون اشراف كيوتو تهيدست شده بودند، اوك‌يو آثار خود را به مردم وابسته به طبقات متوسط مي‌فروخت، و اين عامل اقتصادي، بيش از پيش، او را به كشيدن موضوعات معمولي، از جمله دلربايان كيوتو، راغب گردانيد. پيروان سبك قديم از تجدد او هراسيدند، اما اوك‌يو از راه نو خود پا بيرون ننهاد. طبيعت‌گرايي (ناتوراليسم) او مورد قبول موري زوزن قرار گرفت. زوزن، براي آنكه بتواند بخوبي از عهدة نقش صورت حيوانات برآيد، با حيوانات همنشين شد و در كشيدن تصوير ميمون و تصوير آهو از همة هنرمندان ژاپني پيشي گرفت. به هنگام مرگ اوك‌يو (1795) سبك واقع‌پردازي نه تنها در ژاپن، بلكه در جهان مقامي يافته بود.

x - گراوورسازي

نحلة اوكي‌يويه- بنيادگذاران آن- استادان آن- هوكوسايي- هيروشيگه

يكي از شوخيهاي تاريخ اين است كه كم‌اعتبارترين هنر ژاپن وسيلة معرفي و اشاعة هنر ژاپني در مغرب زمين شده است. گراوورسازي در اواسط قرن هجدهم، يعني پانصد سال پس از آنكه بوداييان به ژاپن واردش كردند، براي مصور ساختن كتابها و مجسم كردن زندگي مردم به كار افتاد. در آن زمان، موضوعات و روشهاي قديمي از نظر افتاده بود، و مردم ديگر به نقوش پارسايان بودايي و فيلسوفان چيني و حيوانات و گلها رغبتي نداشتند. طبقات جديد، كه آرام آرام به اقتدار مي‌رسيدند، هنري مي‌جستند كه زندگي آنان را منعكس كند. پس، هنرمنداني نوآيين براي رفع اين نياز به وجود آمدند. چون نقاشي مستلزم فراغت و هزينة بسيار بود و نقاش مي‌بايست براي تهية هر تصوير وقت فراوان صرف كند، هنرمندان جديد به هنر گراوور‌سازي متوسل شدند. اينان بر يك قطعه چوب نقشي حك مي‌كردند و، از روي آن، كثيري تصوير چاپي با باسمه به دست مي‌آوردند و مي‌فروختند. در آغاز، باسمه‌ها را بسادگي با دست رنگ