كه نه تنها اموال آنان، بلكه نظام اجتماعي و دين و تمدن ايشان را هم تهديد ميكردند، به دفاع برخاستند.

3- انقلاب سولون

در بحبوحه اين كشاكش، حادثهاي عجيب و باورنكردني روي داد: مردي به نام سولون به پا خاست و، بدون جبر يا حتي سخنان شديداللحن، ثروتمندان و فقرا را به نحوي يكسان قانع كرد كه اختلافات موجود را فيصله دهند و با يكديگر سازش كنند. اين سازش در آتن به طوري صورت گرفت كه نه تنها از هرج و مرج جلوگيري كرد، بلكه نظم سياسي و اقتصادي نويني به جاي نظام پيشين نشانيد. براستي نهضت سولون يكي از معجزات اميدبخش تاريخ بود.

پدر سولون از طبقه اشراف و از پاك خونترين خاندانهابود و نسبش به پادشاه كودروس ميرسيد. او خود نسب خويش را تا پوسيدون برمي شمرد. مادرش با مادر پيسيستراتوس، جبار معروف كه ابتدا از قوانين سولون سرپيچي كرد، ولي بعد به تحكيم آنها پرداخت، خويشاوندي داشت. سولون در جواني با تمام نيرو از زندگي دوران خود بهره برد: شعر سرود و نغمه ((عشق يوناني)) سر داد و، مانند تورتايوس، با شعر خود مردم را به هيجان آورد و به جنگ و فتح سالاميس كشانيد. در ميانه عمر، اخلاقش، برخلاف شعرش، بهبود يافت. اشعارش مبهم و بيروح، ولي اندرزهايش نيكو شد. اعلام كرد: ((بسياري از مردم ناشايست ثروتمندند، و در عين حال كساني كه از آنان بهترند، در تنگدستي به سر ميبرند. با اين وصف، ما حاضر نيستيم كه آنچه داريم به آنان دهيم و ثروت آنان را بستانيم، زيرا از اين دو يكي ماندني است و ديگر رفتني.)) ثروت توانگران از ثروت آن كه فقط مالك معده و ريه و دست و پاي لذت آفرين و لطف جواني و وجودي هماهنگ با تنوعات حيات است، گرانتر نيست. سولون، با وجودي كه در قوانين خود سكوت در برابر شورش را جنايت دانست، عملا در برابر شورشي كه در آتن روي داد بيطرفي پيش گرفت. با اينهمه، سولون كارها و شيوه‌هايي را كه سبب تفوق روزافزون اغنيا بر فقرا ميشد منع كرد.

اگر قول پلوتارك را قبول كنيم، پدر سولون ((ثروتش را به سبب سخاوت خود از دست داد.)) سولون به تجارت پرداخت و از سوداگران كامروا شد و تجربه‌هاي وسيعي در زمينه تجارت كسب كرد و گذارش به نواحي دوردست افتاد. كردارش با گفتارش همنوا بود و به درستكاري شهره شد. در سال 594، كه هنوز جوان بود و 44 يا 45 سال بيشتر نداشت، نمايندگان طبقات متوسط نزد او آمدند و از او خواستند تا منصب حكومت را بپذيرد; به او اختيار تام دادند كه آتش جنگ طبقات را فرو نشاند و قانون اساسي جديدي براي كشور وضع