او مصداق پيدا كرد. كوروش در سال 546 كرزوس را از تخت فرود آورد و با اين عمل احتمالا كرزوس را به ياد اخطار حكيم يوناني انداخت. سولون، پس از آنكه به آتن بازگشت، در آخرين روزهاي زندگي، شاهد الغاي قوانين و تاسيس حكومت استبدادي و امحاي مساعي خويش بود.

4- ديكتاتوري پيسيستراتوس

موقعي كه سولون آتن را ترك گفت، گروه‌هاي همستيزي كه در طول يك نسل تحت تسلط او بودند، دوباره به توطئه‌ها و كشمكشهاي سياسي دست زدند. آتنيان، مانند فرانسويان در عصر انقلاب كبير فرانسه، در سه جناح مقتدر به فعاليت پرداختند: جناح ((ساحل)) كه رهبران آن متمايل به سولون و از سوداگران مرزها و بندرها بودند، جناح ((دشت)) كه زمينداران مخالف سولون آن را هدايت ميكردند، و جناح ((كوهستان)) كه از عدهاي از كشاورزان و كارگران شهرها تشكيل ميشد و خواستار تقسيم مجدد اراضي بود. پيسيستراتوس با آنكه از لحاظ خانواده و ثروت و اخلاق و مرام مردي اشرافي بود، باز پيشوايي توده مردم را پذيرفت، چنانكه صد سال پس از او پريكلس نيز چنين كرد. پيسيستراتوس، دريكي از جلسات مجلس سنا، زخمي را كه بر تن داشت نشان داد و گفت كه اين زخم را دشمنان خلق بر او وارد كردهاند، و خواستار پاسداراني شد.

سولون چون از نقشه خويشاوند خود آگاه بود، به اين درخواست اعتراض كرد و احتمال داد كه آن زخم به وسيله خود پيسيستراتوس ايجاد شده است تا، به بهانه ناايمني، پاسداراني از حكومت بگيرد و راه را براي ديكتاتوري خود هموار كند. پس، براي آگاهانيدن آتنيان، خطاب به آنان گفت: ((اي رجال آتن، من از پارهاي از شما داناترم و از بعضي دليرتر; داناترم از آنان كه خيانتكاري پيسيستراتوس را در نمييابند، و دليرترم از كساني كه به نيرنگ او واقفند و از ترس، مهر سكوت بر لب زدهاند.)) اما مجلس، علي رغم اين اخطار، پنجاه پاسدار براي پيسيستراتوس تعيين كرد. پيسيستراتوس بزودي چهارصد تن را دور خود گرد آورد و بر آكروپوليس استيلا يافت و خود را حاكم مطلق العنان آتن خواند. سولون، بعد از اعلام نظرش براي آتنيان به اين شرح كه ((هر يك از شما منفردا چون روباه گام بر ميداريد، اما چون اجتماع ميكنيد مانند غازها ميشويد))، سلاح و زره خود را بر در خانه نهاد و بدين وسيله اعلام داشت كه ديگر به سياست دلبستگي ندارد، و بقيه عمر خود را به شعر اختصاص داد.

قواي نيرومند دو جناح ((ساحل)) و ((دشت)) موقتا متحد گشتند و پيسيستراتوس را از كشور بيرون راندند (سال 556). اما پيسيستراتوس در نهان با جناح ((ساحل)) سازش كرد و با موافقت ضمني آن، با نيرنگي كه نظريه سولون را درباره شعور جمعي آتنيان به اثبات رسانيد، به آتن بازگشت. وي زن بالا بلند و زيبايي را مسلح كرد و به هيئت الاهه آتنه درآورد و در