روايات مشكوك، ميلون قهرمان روزي يك گوساله چهار ساله، و تئاگنس روزي يك گاو ميخورد. اگر چنين باشد، ميتوان حدس زد كه اينان چه هزينه‌ها و درآمدهاي گزافي داشتهاند! در قرن ششم، ورزشكاران يوناني به دوره عظمت رسيدند. در سال 582، ((اتحاديه آمفيكتوئوني))، به افتخار آپولون، مسابقاتي در دلفي داير كرد. در همان سال، مسابقاتي ديگر در كورنت به افتخار پوسيدون برپا شد. شش سال بعد، شهر نمئا براي تجليل زئوس مسابقاتي ترتيب داد. مسابقات اين سه شهر از آن پس دوام آوردند و مكمل مسابقات اولمپي شدند. مردم شهر دلفي مسابقه موسيقي و شعر را بر مسابقات ورزشي افزودند، زيرا اين مسابقه مدتها قبل از مسابقات ورزشي در آن شهر رواج داشت. از ديرباز شاعران به ياد و احترام غلبه آپولون بر اژدها شعر ميسرودند، و از 582، مسابقات آواز و نواختن چنگ و ني به مسابقه شعرگويي دلفي افزوده شد. كورنت، نمئا، دلوس، و برخي ديگر از شهرها در برگزاري مسابقات موسيقي كوشيدند، زيرا عقيده داشتند كه اين مسابقات، علاوه بر پرورش استعداد مسابقه دهندگان، ذوق و سليقه تماشاگران را نيز بهبود ميبخشد. اين اصل در مورد ساير هنرها هم مراعات شد و سفالگري و پيكرتراشي و نقاشي و نمايش را به پيش راند. بدين طريق، مسابقات ورزشي در هنر و ادب و حتي تاريخنويسي موثر افتاد. مورخان يوناني دوره‌هاي بعد، وقايع را بر حسب نام و عصر قهرمانان اولمپيا طبقه بندي كردند. زيبايي بدني ورزشكار در قرن ششم، مجسمه سازي عالي يونان را، كه به وسيله مورون و پولوكليتوس به كمال خود رسيد، به حركت درآورد. ورزشكاراني كه با بدنهاي عريان در جشنها نمايان ميشدند، مجسمه سازان را برانگيختند كه مستغرق بدنها و حركت بدني قهرمانان باشند و آنان را به صور متنوع مجسم كنند. بدين ترتيب، ورزش، با همكاري دين، هنر عالي يوناني را به وجود آورد.

v - هنرها

هنرها كاملترين جلوه‌هاي تمدن يوناني هستند، ولي متاسفانه قليلي از آثار هنري باقي ماندهاند. در جريان رمان، بر ادبيات يوناني لطمات بسياري وارد شده است، اما اين لطمات، نسبت به صدماتي كه هنرهاي يوناني ديدهاند، بسيار ناچيزند. دو تنديس كهن يكي مجسمه مفرغي ارابه سوار دلفي و ديگري مجسمه مرمري هرمس، اثر پراكسيتلس براي ما ماندهاند، اما حتي يك معبد سالم موجود نيست. معابد نسبتا كهنه، مانند معبد زيباي تسئوم، به هيچ وجه نماي باستاني خود را حفظ نكردهاند. از پارچه‌ها و مصنوعات چوبي و عاجي و اشياي طلا و نقره قديمي، كه همواره مورد توجه غارتگران بوده چيزي به ما نرسيده است. از اين رو، بر ماست كه، با تخته پاره‌هاي موجود، كشتي هنر يوناني را بازسازي كنيم.