جرم اينان نيز هميشه رفتار گستاخانه و غرور كفرآميزشان است. نتيجه اخلاقي اين درامها نيز هميشه يكسان است، و پيروي از نداي وجدان، شرافتمندي، و اعتدال و فروتني را تبليغ ميكند. در درام يونان، تركيب فلسفه با شعر و داستان و موسيقي و آواز و رقص نه تنها صورت تازهاي را در تاريخ ادبيات جهان پديد ميآورد، بلكه در همان آغاز به چنان شكوه و رفعتي دست مييابد كه، در دوره‌هاي بعد، هرگز اين هنر نظير آن را نميبيند.

iii - اشيل

اشيل يا آيسخولوس نخستين درامنويس يونان نبود. همچنانكه در تاريخ و توارث بايد استعدادهاي فراوان راه را براي پيدايش نابغه بگشايند، بين تسپيس و اشيل نيز چندين درامنويس كم ارجتر به وجود آمدند كه ما در اينجا با تكريم تمام فراموششان ميكنيم. شايد شور و غروري كه براي عصر درامهاي بزرگ لازم بود بر اثر پايداري پيروزمندانه آتنيان در برابر سپاه ايران پديد آمد، از سوي ديگر، ثروتي كه پس از جنگ از راه تجارت و به دست امپراطوري حاصل شده بود هزينه مسابقات پرخرج ديونوسوسي و نمايشها و آوازهاي همسرايي را كاملا تامين ميكرد. اشيل شخصا اين شور و غرور را در خود ميديد و چون بسياري از نويسندگان قرن پنجم زندگي ميكرد و نمايشنامه مينوشت، و خوب ميدانست كه رفتار و گفتارش بايد چگونه باشد. در 499، هنگامي كه بيست و شش سال از عمرش ميگذشت، نخستين نمايشنامه خود را به روي صحنه آورد. در 480، او و دو برادرش چنان دليرانه در نبرد ماراتون جنگيدند كه آتن دستور داد تا به يادبود دلاوريهاي آنان تصويري ساخته شود. وي به سال 484 براي اولين بار در جشن ديونوسوسي به اخذ جايزه نايل آمد. در 490، در جنگ آرتميسيون و سالاميس، و در 479، در نبرد پلاتايا شركت جست. به سال 476 و 470 به شهر سيراكوز رفت و در دربار هيرون اول مورد تكريم فراوان واقع شد. در 468، پس از آنكه مدت يك نسل بر ادبيات يونان فرمانروايي كرد، عاقبت جايزه اول نمايش را در مقابل سوفكل جوان از دست داد. ولي، در سال 467، با نمايشنامه مخالفان هفتگانه تب مقام اول را كسب كرد. و در 458، آخرين و بزرگترين پيروزي خويش را با درام سه بخشي اورستيا به دست آورد. در سال 465، دوباره به سيسيل رفت و در آنجا، در همان سال، درگذشت.

براي شكل دادن به درام كلاسيك يونان، وجود مردي با چنين همت و قدرت واجب بود. اشيل بر يك تن بازيگري كه تسپيس از گروه همسرايان جدا ساخته بود، بازيگر ديگري افزود، و بدين ترتيب تحول سرودهاي ديونوسوسي را، از اشعار آهنگدار به صورت درام، كمال