vi - آريستوفان

1- آريستوفان و جنگ

تراژديهاي يوناني از تراژديهاي عصر اليزابت تاريكتر و پراندوهترند، زيرا عامل آرامش بخش كميك، كه در فواصل تراژديها ميآيد و تحمل تماشاگران را در برابر سنگيني تراژدي افزايش ميدهد، در آن موجود نبود. درامنويس يوناني همواره ميكوشيد كه تراژدي را در مقامي بلند نگاه دارد، و كمدي را به نمايشهاي ساتيريك منحصر ساخته بود. نمايشهاي ساتيريك در نظر مردم ارج و اهميتي نداشت، و فقط عواطف انگيخته شده تماشاگران تراژدي را فرو مينشاند. در طي زمان كمدي از تراژدي جدا شد و استقلال يافت، و در جشنهاي ديونوسوسي يك روز مجزا بدان اختصاص يافت. در اين روز، سه يا چهار كمدي از نويسندگان مختلف در پي هم نمايش داده ميشد، و جايزه جداگانهاي به آن تعلق ميگرفت.

كمدي نيز، چون خطابه، در سيسيل آغاز شد. در حدود سال 484، مردي به نام اپيخارموس، كه فيلسوف و طبيب و شاعر بود، از كوس به سيراكوز آمد و، در سي و پنج كمدي، به نشر عقايد فيثاغورس و هراكليتوس پرداخت و مدافع فلسفه خردگرايي شد; ولي از كمديهاي او فقط قطعاتي پراكنده در نوشته‌هاي ديگران باقي مانده است. دوازده سال بعد از آمدن اپيخارموس به سيسيل، آرخون آتن اجازه داد كه براي اولين بار گروهي از خوانندگان در اجراي كمديها شركت كنند. اين هنر نو، از تاثير دموكراسي و آزادي، رشد و تكامل يافت و در آتن وسيله اصلي هجو اخلاقي و سياسي گرديد. آزادي بياني كه در كمدي وجود داشت سنتي بود كه از مراسم فاليسيسم جشنهاي ديونوسوس منشا گرفته بود. سودجويي ناروايي كه از اين آزادي ميشد موجب گشت كه در سال 440 قانوني وضع شود و حملات شخصي و فردي را در كمديها ممنوع سازد. ولي سه سال بعد اين قانون لغو شد و انتقاد و دشنام گويي، آزادانه، تا زمان جنگهاي پلوپونزي ادامه يافت. كمدي، از لحاظ انتقاد سياسي، در يونان قديم همان مقامي را داشته است كه امروز مطبوعات آزاد دموكراسيهاي جديد دارند.

پيش از آريستوفان كمدي نويسهاي بسيار بودهاند; حتي اين رابله بزرگ باستاني، پس از آنكه گرد و غبار جنگهايي كه با آنان كرده بود فرو نشست، به ثناگويي برخي از ايشان رضا داد. كراتينوس مدافع كيمون بود و بر ضد پريكلس سخت به جنگ برخاسته بود. وي پريكلس را ((خداي قادر، دارنده سرپيازي شكل)) ميناميد. اما زمان پرعطوفت، ما را از