iv - آلكيبيادس

سه عامل موجب شد كه اين پيمان پنجاه ساله به يك صلح موقت شش ساله مبدل گردد: تبديل صلح به ((جنگ با وسايل ديگر))، قرار گرفتن آلكيبيادس در راس حزبي كه خواستار تجديد خصومتهاي گذشته بود، و كوشش آتن براي تصرف مستعمرات دوريها در سيسيل. اسپارت در اين هنگام به صورت دولتي ضعيف در آمده بود، و متحدينش از امضاي موافقتنامه اتحاد با او سرباز زده، با آتن متحد شدند. آلكيبيادس، كه آتن را رسما و ظاهرا در حال صلح نگاه داشته بود، دولتهاي متحد خويش را به جنگ با اسپارت برميانگيخت، و سرانجام (در 418) آنها را به يكديگر پيوسته، در مانتينئا با اسپارت به جنگ افكند. ولي اسپارت پيروز شد، و زماني كوتاه سراسر يونان را صلحي خشماگين فرا گرفت.

در اين گيرودار، آتن بحريهاي به سوي جزيره دوريايي ملوس گسيل داشت تا آنجا را، به عنوان يك دولت تابع، به امپراطوري منضم سازد. توسيديد، كه در اينجا از جلد مورخ بيرون شده و به صورت يك فيلسوف سوفسطايي يا يك تبعيدي انتقامجو درآمده است، در اين باره ميگويدكه تنها دليلي كه فرستادگان آتن براي عمل خود داشتند اين بود كه بگويند حق با زور است. ((ما معتقديم كه خدايان، و ميدانيم كه مردمان، به حكم قانون تغييرناپذير طبيعتشان، بر هر جا كه بتوانند، فرمانروايي ميكنند. چنان نيست كه ما اين قانون را ساخته، يا براي نخستين بار بدان عمل كرده باشيم. پيش از اين قانون برقرار بوده، و پس از ما نيز تا ابد برجا خواهد ماند. مافقط از آن استفاده ميكنيم، و ميدانيم كه شما يا هر كس ديگر، اگر نيرويي را كه اكنون در دست ماست با خود داشته باشد، جز اينكه ما ميكنيم نخواهد كرد.)) مردم ملوس تسليم نشدند، و گفتند كه جز خدايان به كس ديگري اتكا و اعتماد نداريم. اما اندكي بعد، چون نيروي امدادي سيل آسايي به بحريه آتن افزوده گشت، بلا شرط در برابر فاتحين تسليم شدند. آتنيان هر مرد بالغي را كه يافتند كشتند; زنان و كودكان را به بردگي فروختند; و سراسر آن جزيره را به پانصد تن كوچنشين آتني بازگذاشتند. آتن از اين پيروزي سخت خرسند مينمود، و آماده ميشد كه موضوع تراژديهاي درامنويسان خود يعني انتقام الاهي در پي پيروزيهاي گستاخانه را عملا و در عالم واقع نمايش دهد.

آلكيبيادس يكي از كساني بود كه در مجلس كشتار همه مردان و پسران ملوس را خواستار بودند.

پشتيباني وي از هر گونه نيتي اجراي آن را تضمين ميكرد، زيرا مردي بود كه در آتن شهرت تمام داشت و، به جهت فصاحت بيان، صباحت منظر، تنوع استعدادها، و حتي خطاها و جناياتش مورد تكريم و ستايش مردم بود; پدرش، كلينياس دولتمند، در جنگ كورونيا كشته شده بود; مادرش، كه وابسته به آلكمايون و خويشاوند نزديك پريكلس بود، اين مرد سياست را راضي ساخته بود كه فرزند وي را در خانه خود پرورش دهد. آلكيبيادس در دوران