فصل نوزدهم

فيليپ

i - امپراطوري اسپارت

اكنون اسپارت بود كه مدت زماني سيادت دريايي يونان را به دست آورد و با پيروزي خود، كه غرور آن را به حضيض ذلت كشاند، بر دفتر تاريخ فصل غمانگيز ديگري افزود. اسپارت به شهرهايي كه روزگاري تحت تسلط آتن بودند، وعده آزادي داده بود، ولي اكنون به جاي آن سالانه باجي برابر با هزار تالنت (6 ميليون دلار) بر آنها تحميل كرد، و در هر يك از آنها حكومتي آريستوكراتيك، به رياست يك نفر حاكم لاكدايموني، به وجود آورد كه يك پادگان اسپارتي آن را حمايت ميكرد. اين حكومتها، كه فقط در برابر ناظران سلطنتي (افورها) دوردست مسئول بودند، چنان به ظلم و فساد دست آلودند كه در اندك زماني امپراطوري جديد بيش از امپراطوري كهن مورد نفرت مردم قرار گرفت.

در خود اسپارت، سيل پول و هداياي شهرهاي اسير و متنفذان چاپلوس نيروهاي داخلي را، كه از مدتها پيش به فساد گراييده بودند، تقويت كرد. تا آغاز قرن چهارم، طبقه حاكمه كمكم چنين آموخته بود كه در جوار زندگي ساده مردم خود به خلوت زندگي پرتجملي در پيش گيرد; حتي افورها، جز براي حفظ ظاهر، از رعايت انضباط لوكورگوسي دست كشيده بودند. قسمت زيادي از زمينها، به وراثت يا به صورت مهريه، به دست زنان افتاده بود، و از اين رهگذر، خانمهاي اسپارتي، كه از نگاهداري و تربيت فرزندان ذكور معاف بودند، چنان فراغتي در زندگي پيدا كرده، و نسبت به موازين اخلاقي چندان سهل انگار شده بودند كه هيچ شايسته نامشان نبود. تقسيم مكرر بعضي املاك بسياري از خانواده‌ها را سخت به فقر كشانده بود، تا آنجا كه قادر نبودند سهم خود را به خزانه عمومي بپردازند، و در نتيجه حقوق شارمندي خود را از دست ميدادند. حال آنكه ثروتهاي بزرگ، از طريق ازدواجهاي درون خانوادگي و توارث، چنان در دست بقاياي معدود ((برابران)) متمركز شده