گذرانده ديوانگي و حماقت را به نهايت رساندند. ازدواجهاي بي بند و بار و شتابزدهشان موجب از بين رفتن حيثيت آنها بين اتباعشان ميشد. عشق به تجمل آنها را براي جنگ و اداره امور دولتي، و براي تفكر سالم، ناتوان كرده بود. بيقانوني و نادرستي، بيلياقتي ياس، عدم رقابت و فقدان انگيزه‌هاي ناشي از مالكيت سال به سال بهرهوري اراضي را كم ميكرد. ادبيات پژمرد، هنر خلاقه از بين رفت، و از بعد از قرن سوم اسكندريه چندان خدمتي در اين زمينه‌ها نكرد. مصريها احترامي را كه نسبت به يونانيها داشتند از دست دادند، و يونانيها، حتي اگر بتوان تصور كرد كه قبلا براي خودشان احترامي هم قايل بودند، آن را از دست دادند. سال به سال زبان خود را فراموش كرده، به زبان ناصحيحي مخلوط از مصري و يوناني سخن ميگفتند; به نحوي روزافزون، به تقليد از رسم مصريها، با خواهران خود يا با خانواده‌هاي مصري ازدواج كرده، در آنها مستحيل شدند. هزاران نفر از ايشان به پرستيدن خدايان مصري پرداختند. در قرن دوم، يونانيها حتي در سياست نيز تسلط نژادي خود را از دست داده بودند و شاهان بطالسه براي حفظ قدرت خود مذهب و مراسم مصري را اقتباس كرده، بر قدرت كاهنان افزوده بودند. همچنانكه پادشاهان به آسايش و لذتطلبي فرو ميرفتند، كاهنان رهبري را به دست ميآوردند و سال به سال زمينها و امتيازاتي را كه شاهان صدر خاندان از آنها گرفته بودند باز ميگرفتند. سنگ نبشته روزتا، مورخ 196 قبل از ميلاد، مراسم تاجگذاري بطلميوس پنجم را شرح ميدهد كه عينا اقتباس از تشريفات مصري است. در زمان سلطنت بطلميوس پنجم (203 - 181) و بطلميوس ششم (181 - 145) نزاعهاي خانوادگي تمام هم خاندان سلطنتي را مصروف ميداشت، در حالي كه كشاورزي و صنايع كشور رو به اضمحلال بود. مصر روي نظم و آرامش به خود نديد تا اينكه قيصر، به عنوان حادثهاي كاملا اتفاقي در حيات نظامي و سياسيش، بدون زحمت آن را تصرف كرد، و در زمان آوگوستوس تبديل به استاني از روم شد (30 ق‌م).

v - غروب خورشيد در سيسيل

هلنيسم روي به سمت شرق و جنوب داشت و به غرب تقريبا توجهي نميكرد. كورنه، كه آموخته بود تجارت از جنگ بهتر است، در شمال افريقا مانند هميشه رونق مييافت و محصول علم و هنرش نامداراني چون كاليماخوس شاعر و اراتستن (اراتوستنس) و كارنئادس فيلسوف بودند. ايتالياي يونان از خطر دو جانبه ازدياد بوميان و نضج روم به وحشت افتاده، ضعيف شده بود، و سيسيل نيز از ترس قدرت كارتاژ آرامش نداشت. بيست و سه سال پس از آمدن تيمولئون، انقلاب يك فرد ثروتمند دموكراسي سيراكوز را از بين برداشت و حكومت را در دست ششصد خانواده اعيان گذاشت (320). اين عده نيز بعدا دچار تفرقه شدند و بنوبت با انقلاب خونيني سرنگون گشتند كه در آن چهار هزار نفر كشته شدند و شش هزار نفر از ثروتمندان به خارج تبعيد شدند. آگاتوكلس،